Plove of my life: autentik oshdan qayerda bahramand boʻlish mumkin?

«Qayerning oshi mazali?» degan savol bilan O‘zbekistonda kollaps yaratib, iqtisodiyotni qulatish mumkin. Hech qachon bunday savollar bermang va bu borada aniq fikringizni aytmang: o‘zingizga qimmatga tushadi. Yaxshiyamki, eng mazali osh O‘zbekistondami degan bahs yo‘q. Bu fikrda mamlakat shaharlari aholisi ham, sayyoh va mehmonlar ham yakdil.

Sayyoh albatta borishi kerak boʻlgan joy

Odatda sayyohlik avtobuslari mehmonlarni shahar ramzi bo‘lmish teleminora yonidagi mashhur filialga olib boradi. Bu joyni nazardan chetda qoldirish qiyin, ijtimoiy tarmoqlardagi eng ko‘p sharhlar va fud-blogerlarining fikrlari u haqida. Ammo Toshkentdagi har bir kishining bolaligidagi ko‘plab iliq xotiralarini oʻzida jamlagan «eski osh markazi» ruhini his qilishni istasangiz, Toshkentning eski shahar qismida joylashgan Ko‘kcha masjidi yaqinidagi «Besh qozon”ga tashrif buyuring. Buni tushlikkacha, soat 11:30 atrofida qilgan ma’qul, shunda qozonning eng lazzatli „qismi”ga yetib kelasiz va qozon tubidagi yog‘ qoldiqlari sizga nasib etmagani uchun ovqatdan so‘ng mudrash istagi paydo bo‘lmaydi. Oshdan keyin masjid atrofidagi ko‘chalarda sayr qilish mumkin, shu atrofda mashhur kulollar sulolasi Rahimovlarning uy-ustaxonasi ham yashiringan.

Mashhurlikda ikkinchi o‘rinda, ta’mi bo‘yicha esa — o‘zingiz aytasiz

Bu yerda tushlik paytida, ayniqsa payshanba kunlari, qo‘shni stollarda hammani — bankirlar, kollektorlar, marketologlar, ipak sotuvchilar, savdogarlar, xonlar va mahallaning taniqli yigitlarini ko‘rish mumkin. «Kamolon”ning filiali uchta, choyxona oshi (aytgancha, u kamroq uchraydi) uchun borish kerak boʻlgan eng mashhuri — shahar „Yong‘in xizmati“ binosi yonidagi ko‘prik yaqinida joylashgan filiali, kod so‘zi — „Labzak“.

Osh keltirilishidan oldin kattalar uchun o‘zbek aperetivi — achchiqqina sho‘rva yoki ilik sho‘rvani tatib ko‘ring; yarim porsiyasi osh uchun ham imkoniyat qoldiradi. Shuningdek, bu yerda kamyob taomlardan anzur piyoz (marinadlangan piyoz) va yangi qatlama patirlarni uchratish mumkin. Jasur mehmonlar uchun gʻurob — tabiiy absorbent vazifasini bajaradigan va oshni asoratsiz iste’mol qilishga yordam beradi xom uzumning achitilgan sharbati (meva sirkasi va kvas oralig‘idagi ichimlik) taqdim etish boshlandi. 

Sharq durdonasi — Samarqand oshi

Asl toshkentliklar oshning ta’mi haqida soatlab bahslashib, Toshkent variantini himoya qilishi, keyin esa butun davra bilan… Samarqand oshi bilan tushlik qilishga borishi mumkin. Samarqand oshida an’anaviy ravishda sabzi ko‘p bo‘ladi va ko‘pincha o‘simlik yoki paxta yogʻi o‘rniga zig‘ir yogʻida (lavhalardagi «zig‘ir osh» nomi shundan kelib chiqqan) tayyorlanadi. Yog‘ va sabzi tufayli mayin va shirin ohanglarga ega Samarqand oshi ta’mi jihatidan Farg‘onaning achchiq jigarrang oshi yoki Toshkentning boy va ardoqli oshidan keskin farq qiladi.

Samarqandda tayyorlanadigan oshga eng o‘xshashini Parkent bozori orqasidagi SamOsh’da topishingiz mumkin. Tushlik paytida shahar ofis xodimlarining yarim shu yerga yig‘iladi, shuning uchun ertaroq va taksi bilan kelgan ma’qul: avtoturargohda ko‘pincha katta tirbandlik yuzaga keladi.

Samarqandcha lazzatli oshni aeroportga yaqin joyda ham topsa bo‘ladi. Shunchaki Qushbegi ko‘chasidagi tramvay yo‘li yonidagi «Dunyo» restoraniga eltib qo‘yishlarini so‘rang. Oʻsha joyga yoki yo‘l bo‘yidagi «Zigir osh» deb yozilgan istalgan choyxonaga kirishingiz mumkin.

Tartib posbonlari ma’qullagan noodatiy o‘zbekona open-kitchen

Bu joy haqida o‘zbekistonlik rusiyzabon foydalanuvchilari bilmaydi, ammo o‘zbekzabon blogerlar anchadan beri gapirmoqda. Kungaboqar moyini iste’mol qila olmaydiganlar uchun qimmatbaho topilma: bu yerda oshning zaytun moyida tayyorlangan varianti ham boʻladi, lekin borligini aniqlashtirib olish kerak.

Mahalliy aholi uchun hashamatli restoranlardagi har qanday super-vipdan ham koʻra, Abdujalil oshdagi ochiq ayvonda o‘tirib (Toshkentda hatto qishda ham buning imkoni bor!), mohir oshpazlarning bir vaqtning o‘zida to‘rtta qozonda mo‘jiza yaratayotganini kuzatishdan maʼquli yoʻq. Bu Toshkentdagi eng o‘zbekona open kitchen! Bu yerda sayyohlarni kamdan-kam koʻrasiz, lekin tez-tez o‘zbek blogerlari, rasmiy kiyimdagi kishilar va hatto estrada yulduzlarini uchratash mumkin.

Odatda, huquq-tartibot idoralari xodimlari «mazali joylar”ni boshqa shaharliklardan ko‘ra yaxshiroq biladi. Xalq hikmati: agar qahvaxonaga tushlikka bir nechta yo‘l harakati xizmati inspektori kelsa, bir necha haftadan so‘ng har bir tushlikda muassasa ularning kiyimlari rangida bo‘ladi, keyinroq esa patrullar ham, ulardan yuqoriroq „pogonli kishilar“ ham kelishni boshlaydi va tez orada qahvaxona mazali taomlarni qidiradigan barcha mahalliy aholi orasida mashhur bo‘ladi. Bu xizmatlarda „radio“ qanday ishlashi aniq ma’lum bo‘lmasa-da, ammo ovqat masalasida ular juda yaxshi mutaxassis. 

«Pasha Pasha Kafe Kafe”dan porsiyasi 12 dollarlik hashamat

Qoʻhna «Loft» va afsonaviy «Kurantlar» — poytaxtning tez-tez muhokamalarga sabab boʻladigan epatajli restoratori loyihalari osh borasida must have. «Tarixiy merosdagi bant» va shahar soat minorasidagi shovqinli diskotekalar muallifi, oʻsha fitnachi Pavel Georganov payshanba kunlari sizga hashamatli osh uyushtirib beradi. Sizdan esa — 120 000 so‘m.

Beradigan har bir so‘mingizga arziydi, chunki nafaqat har bir guruchidagi ulkan baxt ulushini, balki ashaddiy shinavandalarga mo‘ljallangan haqiqiy laksheri-set — osh, Oloy bozorining eng mazali pomidorlaridan tayyorlangan achchiq-chuchuk (shakarob) salati, bochkada tuzlangan sabzavotlar, qatiqdan tayyorlanadigan va yuziga yil bo‘yi yangi ko‘katlar sepiladigan xushbo‘y bahoriy (go‘shtsiz okroshka) salati hamda bolalikdagi o‘sha Toshkent obi nonining yarmiga ega boʻlasiz. Pomidor salatining kichik, ammo muhim jihati — uning ustiga qurt (quritilgan suzma) ushoqlari sepiladi va bu salatga yangicha joziba baxsh etadi.

Bunday to‘plam qimmatmi? Qaysi nuqtai nazardan qarashga bog‘liq. Poytaxtimizda benuqson xizmat odatda qimmatroq turadi, bu yerda esa u doimiy. «Kurantlar» kunduzi osoyishta va gavjum emas, tushlik qilish uchun juda yoqimli joy. «Loft» okeanarium, «Humo Arena» majmuasi va O‘zbekiston Disneylendi desa boʻladigan «Magic City» bog‘iga yaqin — sayrdan so‘ng kelish uchun yaxshi manzil.

Shuni yodda tutingki, har ikkala muassasada ham oshga oldindan buyurtma qilish kerak, chunki tushlik oxiriga kelib u odatda tugab qoladi.

Osh xaritangizga bonus — nomsiz joy

Shunchaki taksi chaqirish ilovasi yoki navigatorga Bog‘iravon 55 ni kiritasiz va shundoq mahalladagi turar-joy binolari orasidagi oddiy, autentik oshxonaga yetib kelasiz. Ko‘cha bo‘ylab to‘plangan mashinalar tufayli bu joyni darhol topasiz. 

Qiziqtirish uchun aytib oʻtamiz, bu oshdan keyin qolgan barcha oshlar shunchaki guruchli mazali taomga aylanadi. Oshpazlar unga nima qo‘shishini bilmaymiz, lekin muallif shu osh haqida sharh tayyorlash maqsadida ataylab u yerga bordi va lazzatdan es-hushini yoʻqotish uchun deyarli 70 daqiqa vaqtini sarfladi. Agar ulgursangiz, issiq non bilan suzmani ham tatib ko‘ring. Keyin albatta ko‘k choy buyurtma bering — ha-ha, asl ko‘k choy va negadir MDHda «Toshkent choyi» deb ataladigan shaker bilan limon aralashmasini emas. Haqiqiy toshkentliklar bunday ichimlikni ichmaydi. Ayniqsa osh bilan, aslo.