Номад виза: туристерге арналған 7 ұлттық мейрамхана мен дәмхана

Концепциясын тарихшылар мен этнографтар әзірлеген мұражай-мейрамхана. Sandyq нағыз «қазақ етін» (ел ішінде «бешбармақ» деп аталады) әзірлейді — әжеңізді шақырсаңыз да, ЮНЕСКО-ның әлемдік гастрономиялық мұралар жөніндегі комиссиясының мүшесін шақырсаңыз да, ұятқа қалмайсыз. Бауырсақ (міндетті түрде ірімшік қосылғанын алдыртыңыз), қуырдақ, қазы, көже дегендердің және жан-жақтан естіп, дәмін көргіңіз кеп жүрген басқа да ұлттық тағамдардың барлығы — осы жерде. Үйреншікті бар картасы мұнда жоқ: Sandyq-та оның орнына «қымыз картасы» жүреді. Қымыз, шұбат және шалаптың түр-түрінен дәм татып көріңіз. Бірегей сазды әуенмен сүйемелденген мәдени колоритті сезініңіз.

Медеу шатқалында орналасқан бұл нео-номадтық мейрамхана Condé Nast Traveller журналында жарияланып, Prix Versailles нұсқасы бойынша әлемнің ең әдемі 16 мейрамханасының тізіміне қосылып үлгерді. Auyl мейрамханасы көшпенді халықтар мәдениетінің (және тағамдарының) үйірмесі іспеттес; аудиогидтің орнына арнайы дайындықтан өткен даяшылар тарихи ғимарат, жаңа мағынаға ие болған шаңырақ, домбыралар топтамасы, матадағы ою-өрнектер, бірегей ыдыс-аяқ туралы 20 минут бойы барын салып айтып беруге әзір. Ал ашық асханада лаулап жатқан отты, иленіп жатқан дүнген кеспесін, қазанда жаңа піскен палаудың қақпағын ашу рәсімін тамашалай аласыз. Атмосфераны толық сезіну үшін тапшаннан орын алыңыз: нағыз көшпенділер сияқты жер үстелде отырып тамақтанып, астан кейін рақаттанып жатып алыңыз. Күннің шуағына бөленіп қана қоймай, оның таудың ар жағына батқанын да көру үшін Auyl мейрамханасында үстелді күн батар алдындағы уақытқа ертерек брондап қойған жөн.

Қазақ тағамдары дайындалатын заманауи Tör мейрамханасының атауы қазақ тілінен аударғанда «сыйлы қонақтарға арналған орын» дегенді білдіреді. Мейрамхана Esentai кешенінде орналасқан: Прада, Ритц, Старбакс сияқты сәнді нысандардың қасында ұлттық стильдегі бұл мейрамхана ерекше көзге түседі. Мейрамхана дизайны Pinterest пен Kinfolk эстетикасын ұштастырып, барынша заманауи мәнермен жасалған киіз үйге ұқсайды. Tör мәзірі қазақ асханасының энциклопедиясына ұқсатып жасалмаған, керісінше, онда заманның беталысына бейімделіп, еркін түрленген тағамдар ұсынылады. Мұнда тамақ тұрғысынан да, дайындау техникасы тұрғысынан да дәстүрге деген жаңа көзқарасты табасыз. Мысалы, батат және пияз чипстері бар қазыдан жасалған тартар немесе мачете стейкі бар лағман — иә, ұлттық тағамдар да дәл осындай бола алады.

Арқанжолмен Алматының ең танымал орындарының бірі — Көктөбеге көтерілейік. Қаланы тау үстінен тамашалап болған соң, осындағы Abay мейрамханасынан тамақтанып алайық. Залы әйнек шаңырағы бар киіз үй түрінде жасалған, ал қабырғаларында қыз ұзату немесе көкпар сияқты қазақ салт-дәстүрлері бейнеленген. Мәзірде жергілікті тағамдардың түр-түрі ұсынылады: жылқы етінен жасалған түрлі деликатестер, сан түрлі кәуап, сорпа, төрт түрлі лағман, бес түрлі самса, алты түрлі чебурек; заманауи тағамдардан қазыдан жасалған карпаччо мен шоттарға салынған қуырдақты көрсеңіз болады. Кешке қарай халық аспаптарының этно-ансамблі өнер көрсетеді.

Ең ірі Mega Alma-Ata сауда және ойын-сауық орталығында дүкен аралап қана қоймай, гастрономиялық әсерді де алғыңыз келсе — Алматының рухы сіңген (керемет естіледі, иә?) Alma деп аталатын француз бистросына барыңыз. Интерьерде — кеңестік конструктивизм атмосферасы, «Көк базардағыдай» еден және Алматының заманауи суретшілерінің картиналары, ал мәзірде — жергілікті азық-түліктен дайындалған заманауи комфорт-фуд. Ішіндегі ең қызықты тағамдар — алматылық асшаяндар қосылған нисуаз (бізде теңіз болмаса да, асшаян өсіретін ферма бар), пармезанның орнына құрт (қазақша умами дәмін береді) қосылған батат фри, жылқы етінен жасалған тартар, қой еті мен аджика қосылған бургер, тауық еті мен ысталған чечил қосылған фетучини.

Ұлттық асханамен қатар аты аңызға айналған бұрынғы «Алма-Ата» мейрамханасының ғимаратында орналасқан алғашқы қазақстандық фуд-холл кеңістігіне баға беруге тамаша мүмкіндік. Жұрт арасында Kese мейрамханасы бауырсағымен және сиыр еті, жусай мен асқабақ қосылған үш түрлі мәнтісімен танымал. Бірақ асықпаңыз: толық баға беру үшін классикалық бешбармақ пен оңтүстіктің бешбармағының дәмін салыстырып жеп көріңіз. Біріншісінің дәмі нәзіктеу келсе, екіншісі — өз алдына бөлек ерекше татымды, ал қалғанын өзіңіз бағалап көрерсіз.

Интерьері де, қызмет көрсету деңгейі де қарапайым лағманхана. Бірақ қаладағы ең дәмді лағман — осында! Бұны көшеге дейін созылған кезектен, такси жүргізушісі болсын, сәнді журнал редакторы болсын — залда жиналған сан түрлі қауымға қарап түсіне аласыз. «Үрімшіде» бір порция тамақпен күні бойы қарныңыз ашпайды, ал 2000 теңге шамасындағы орташа чек дәмді дастарқанның сәнін келтіре түседі.